De Watertoren

Symbool van technische vooruitgang

Typerend voor de periode rond 1900 is dat de uiterst utilitaire binnenzijde is verpakt in een monumentale en rijk gedecoreerde buitenarchitectuur in neorenaissancestijl. De watertoren van Schoonhoven behoort daarmee tot de beste voorbeelden van ingenieurskunst uit het begin van de twintigste eeuw. 
De achthoekige toren staat op een kruisvormige onderbouw van twee lagen. Daarin bevond zich op de begane grond de machinekamer met daarboven de machinistenwoning. Deze woning bestond uit vier kamers die gekoppeld waren door een rondlopende ijzeren galerij aan de binnenzijde van de toren. Op die manier was het voor de machinist mogelijk vanuit ieder vertrek van zijn woning de machinerie in de gaten te houden en te bedienen. 
Onder de toren ligt een grote ‘reinwaterkelder', waarin een buffervoorraad aan drinkwater was opgeslagen. De pompen en motoren op de werkvloer dienden om het water omhoog te pompen naar het geklonken ijzeren vat op het hoogste niveau van de toren. De enorme ingesnoerde naaldspits, die vanuit de wijde omgeving het stadsbeeld van Schoonhoven domineert, bevat inwendig een ijzeren koker, die in geval van nood extra druk op het systeem kon genereren. 
De watertoren bleef in gebruik tot 1982. Daarna volgde een periode van leegstand en verval waarin de machines en installaties uit het gebouw werden verwijderd. In 1995 volgde een algehele restauratie door de speciaal daartoe opgerichte ‘Stichting Behoud Watertoren Schoonhoven'.
In 2006 is het gebouw overgedragen aan Hendrick de Keyser Monumenten. Bij de restauratie werd de binnenruimte van de toren, met respect voor de bestaande indeling, verdeeld in een drietal ateliers voor zilversmeden en een vakantiehuis
Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 88 (2006), pp. 36-43.

Slapen in het vakantiehuis

Spectaculair vakantie vieren in de watertoren? Dat kan! Het vakantiehuis is geschikt voor 4 personen en bevindt zich bovenin de toren met geweldig uitzicht over Schoonhoven. Meer informatie over deze unieke plek en hoe u dit vakantiehuis kunt boeken vindt u op onze website.

Werkzaamheden Watertoren 2025

In 2025 ondergaat de 52 meter hoge watertoren een grondige onderhoudsbeurt. Voorheen werd het schilderwerk uitgevoerd met behulp van een hangsteiger, die aan uitkragende armen van de toren hing. Door veranderde veiligheidsvoorschriften is deze methode niet langer toegestaan. Daarom hebben we gekozen voor een nieuwe aanpak: een volledige steigerconstructie rondom de toren. Dit brengt zowel logistiek als bouwkundig de nodige uitdagingen met zich mee.

Planning en uitvoering

De bouw van de steiger neemt ongeveer vier weken in beslag. Vervolgens starten de schilders met het reinigen van de gehele bovenbouw. Daarna zal de aannemer een inspectie uitvoeren om eventuele houtrot, uitgespoeld voegwerk en andere timmerwerkzaamheden in kaart te brengen. Ook kapotte leien op het dak en loodgieterswerkzaamheden worden meegenomen, zodat de bovenbouw weer goed beschermd is tegen de elementen.

Na de inspectie begint de schilder met schuren, stoppen en verdere schoonmaakwerkzaamheden. Gedurende dit proces kan de timmerman de benodigde herstellingen uitvoeren, waarna de schilder de afwerking op zich neemt. Deze fase duurt naar verwachting twaalf weken.

Van bovenbouw naar onderbouw

Zodra de bovenbouw gereed is, wordt de grote steiger afgebroken en volledig afgevoerd. Door de specifieke vorm van de toren is het niet mogelijk om de steiger in één keer op te bouwen voor zowel de boven- als onderbouw. Daarom wordt tijdens de afvoer direct een andere steigerconstructie meegenomen om de onderbouw in de steigers te zetten. In feite zullen er dus twee steigers gebruikt worden: één voor de bovenbouw en één voor de onderbouw. De speciale steigerdoeken van de bovenbouw zullen opnieuw worden ingezet voor de onderbouw.

De onderbouw zal vervolgens eenzelfde onderhoudstraject doorlopen als de bovenbouw, zodat de toren in zijn geheel weer in optimale staat verkeert.

Geplande oplevering

De werkzaamheden zullen naar verwachting voltooid zijn tegen de bouwvak van 2025. We kijken ernaar uit om deze bijzondere watertoren weer in topconditie te brengen!